آفاران

مطابق آنچه مرحوم مهریار می‌نویسد، آفاران دیه ­ای است کم ­و ­بیش بزرگ که نامش در لهجه­ ی عامه­ ی اصفهان، با تشدید پ و الف ممدود اول تلفظ ­می‌شود و اغلب آن را به صورت آپارون تلفظ ­می‌کنند.

نام این دیه در کتاب فرهنگ آبادی ­ها و مکان ­های مذهبی کشور و در سلسله انتشارات مرکز آمار ایران نیامده ­است. در فرهنگ‌های معین و دهخدا نیز نامی از آن دیده ­نمی‌شود اما به­ هر­حال، نام دیه ای است که هم اسم آن دلاویز است و هم ناحیه­ ای که در آن واقع ­شده ­است. شاید منابع موجود به­ دلیل اینکه این دیه، بسیار به شهر نزدیک ­شده و بسیاری از اراضی آن جزو شهر شده­ است، نامی از آن به ­میان نیاورده ­اند.

این آبادی از دیرباز وجود ­داشته ­است و تا امروز هم هست و در غرب اصفهان نزدیک­تر به شمال و امروزه درست متصل به اصفهان و نزدیک به آزادان و برزان است. سابق بر این، این دو را از جمله دیه ­های روستای ماربین به  ­شمار­می‌آوردند. دیه چندان بزرگ نیست و شغل مردم کشاورزی و باغداری است. خانه ­ها و عمارات قدیم را که هنوز می‌شود کم­و­بیش پیدا ­کرد، از خشت خام و دیوارهای گلی برآورده ­اند.

این واژه، از سه جزء ترکیب یافته ­است: «اَپَ+ ر+ ان» و آپاران تلفظ  ­می‌شود. برخی آن را آفاران می‌خوانند و پ فارسی را به ف تبدیل ­می‌کنند و این امر در زبان پارسی رایج­است (مهریار، 1382: 34 و 33).

در این محله و در خیابان شهیدان غربی، مزار امامزاده ­ای وجود ­دارد که به آن، شاهزاده عبدالله می‌گویند و او را جناب عبدالله ­بن معاویه­ بن عبدالله ­الجواد­بن جعفرطیار می‌دانند. این مطلب روی سنگ مزار این بزرگوار حجاری شده ­است. مقبره­ ی امامزاده عبدالله، میان برزان و آفاران قراردارد و در شمال آن، گورستان برزان بود که اکنون به پنج مدرسه و دبیرستان و مجموعه­ ی ورزشی تبدیل ­شده ­است. در جنوب مقبره ­ی گورستان، قریه­ ی آفاران بود که هم اکنون به حسینیه­ ی آفاران تبدیل ­شده ­است (مهدوی، 1384: 49 و 48).

ساختمان قدیمی بقعه ­ی امامزاده عبدالله، 30 مترمربع از جنس خشت و گل بود تا اینکه در سال 1357، توسط هیأت امنا و خیرین و اداره­ ی اوقاف شهرستان اصفهان، تخریب و بنای جدید در همان سال جایگزین آن شد. مساحت و زیربنای بقعه، 40 متر مربع و مساحت کل صحن 2000 متر مربع است. در حرم این امامزاده، ضریحی از جنس ورق و استیل و برنج روی سنگ مزار امامزاده­ ی شریف قرار­دارد. تزیینات داخل ساختمان، آینه­ کاری و گچ­بری و کاشی­ کاری و سنگ­ کاری است (www.harameyar.ir).

منبع: رصدخانه فرهنگي اجتماعي اصفهان. (1395). شناسنامه فرهنگي اجتماعي محلات شهر اصفهان، فاز اول. اصفهان: انتشارات سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان.